Саясаттанушы Андрей Чеботарев былай деп жазады: «2002–2003 жылдары Жер кодексін қабылдау мен 2016 жылғы дағдарыстың арасында тек уақыт қана емес, сонымен бірге негіздеме мен болжамдардың эволюциясы да жатыр. Бүгінде ауыл шаруашылығына ұзақмерзімді инвестициялар, айқын ережелер мен сенім қажет, ал жерге жеке меншіктуралы пікірталас институттардың кемелдік деңгейін және билік пен қоғамарасындағы диалогты айқындайтын сынақ болып қалып отыр. 2002–2003 жылдары Жер кодексін қабылдау тек қана заңнамалық реформа емес, сонымен бірге элиталар арасындағы тартыстың аренасы әрі институттар үшін сынақ болды. Жерге жеке меншік мәселесі реттеу жүйесінің әлсіздігін және қоғамдық консенсустың жоқтығын айқын көрсетіп, әрбір шешімді ымыраға айналдырды. 2003 жылғы дағдарыс билік пен қоғам арасындағы сенімнің емтиханына айналып, 2016 жылғы жер митингілерінің қайталануына негіз қалады. Қазақстандағы жер мәселесі – тек экономика ғана емес, сонымен қатар ұлттық бірегейліктің символы. 2003 және 2016 жылдардағы дағдарыстар көрсеткендей, сенім мен диалогсыз кез келген реформа қарсылық тудырады. Жер – сабақтастық пен тұрақтылықтың негізі, ал жер саясаты әділдікті және қоғамның қатысуын талап етеді».
Евразия24 пікірі:
Қазіргі уақытта Қазақстанда жер мәселесі өткір емес, тек бұрынғы жылдары заң бұзушылықтармен сатылған миллиондаған гектар ауыл шаруашылығы жерлерін мемлекет меншігіне қайтару процесі жүріп жатыр. 2024 жылы 2 млн гектардан астам жер қайтарылды, 2025 жылы да осы жұмыс жалғасады. Әрине, бұл бағыт баршаға ұнай бермеуі мүмкін. Дегенмен, Қасым-Жомарт Тоқаевтың президенттік кезеңінде жердің 2016 жылғыдай олигархиялық топтардың қолына шоғырлануына жол бермеу жөнінде нақты саяси тапсырмалар берілді. Жерді мемлекет меншігіне қайтару процесі ішкі саяси жағдайларға байланысты тыныш әрі жүйелі түрде жүргізілуде. Осылайша, жердің негізгі ұлттық құндылық екендігі, ал оны жеке топтардың байлық көзіне айналдыруға жол берілмейді» деген қағида нақты іс жүзінде іске асырыла бастады.
