Мәжіліс депутаты Бақытжан Базарбек былай деп жазды: «Алматылық сайлаушыларыма берген уәдемді орындадым – тау бөктерлерінде құрылыс жүргізуге тыйым салынды. Біз тек Алматыда ғана емес, сейсмикалық тұрғыдан қауіпті аймақтарға жататын басқа өңірлерде де құрылыс жүргізуге шектеу қойдық. Сонымен қатар құрылыс саласындағы қоғам тарапынан бақылауды күшейтіп, құрылыс жүргізушілердің жауапкершілігін арттырдық. Бұл бастамалар менің 2023 жылғы наурыз айындағы сайлауалды бағдарламама енгізілген болатын. Қазір олар нақты норма мен тыйым ретінде Құрылыс кодексі жобасында көрініс тапты. Жұмыс тобы Құрылыс кодексі жобасына 2 мыңнан астам, ал оған ілеспе заңдарға 500-ден астам түзету енгізуді қарастырды. Бұл түзетулердің барлығы екі жыл ішінде өткен 75 отырыста жан-жақты сараланды. Мәжіліске жоба енгізілген кезде мен Құрылыс кодексін «студенттің рефераты» деп бағалап, оның ең қатаң сыншыларының бірі болдым. Алайда екі мыңнан астам түзетуден кейін бұл құжат шын мәнінде халық мүддесіне бағытталған заң деңгейіне жетті. Лоббистік мүдделердің кезеңі аяқталды. Олигархтар мен қаржы-өнеркәсіптік топтардың тар шеңберлі пайдасы үшін күмәнді нормаларды өткізу дәуірі артта қалды. Құрылыс кодексінен кейін біз жаңа құқықтық философияны қалыптастырып жатырмыз: бірінші орында – адам, оның қауіпсіздігі, жайлылығы және құқықтары. Құрылыс кодексін қабылдау арқылы біз құрылыс салушылардың емес, қарапайым азаматтардың мүддесін алдыңғы қатарға шығардық».
Евразия24 пікірі:
Бұл жолы әдеттегі түсіндірме емес, құрылыс саласындағы нақты ілгерілеуді көрсететін маңызды өзгерістерді ұсынамыз. Себебі бұл салада шын мәнінде жүйелі өзгеріс басталды. Алматы қаласының тау бөктеріндегі сел жүруі және көшкін қаупі жоғары аймақтарында көпқабатты және жеке тұрғын үй салуға заң жүзінде тыйым салынды. Сонымен қатар, заң талаптарын өрескел бұзып, рұқсатсыз құрылыс жүргізген компаниялар туралы мәліметтер енгізілетін адал емес құрылыс салушылардың арнайы тізімі (қара тізім) жасақталады. Құрылыс сапасына қойылатын талаптар да күшейіп отыр: енді тірек конструкцияларына, шатыр, қасбет пен іргетасқа 10 жылдық кепілдік мерзімі заңмен бекітіледі. Құрылыс нысандарын бақылауға арналған мемлекеттік тетік те жаңартылды — сел мен көшкін қаупі бар аймақтарда жеке тұрғын үй салатын азаматтар жобалық-сметалық құжаттама әзірлеп, міндетті сараптамадан өтуі тиіс. Бұл талап Алматыға қатысты емес, өйткені мұндай аумақтарда құрылыс мүлде тыйым салынған. Қоғамның қатысуы мен бақылауы да жаңа деңгейге шықты — енді кез келген қала құрылысы немесе құрылыс жобасы бойынша ашық қоғамдық тыңдаулар өткізу міндетті болады. Соңғы жылдары белең алған тығыз құрылыс тәжірибесін ескере отырып, егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларына өзгеріс енгізу жиілігі азайтылды: бұрын жылына екі рет түзету енгізуге рұқсат етілсе, енді тек екі жылда бір рет қана өзгертуге болады. Бас жоспардың мерзімі 20 жыл деп белгіленіп, ЕЖЖ-нің әрекет ету уақыты 5 жылмен шектелді. Құрылыс үдерісінің барлық кезеңін – бастапқы жоспардан бастап нысанды пайдалануға беру кезеңіне дейін қамтитын Бірыңғай құрылыс порталы іске қосылады. Бұл құрылыс саласындағы ашықтықты арттырады. Сонымен қатар, мүмкіндігі шектеулі азаматтардың инфрақұрылым мен ғимараттарға кедергісіз қол жеткізуі үшін қойылатын талаптар да қатаңдатылды. Сараптамалық қызмет нарығын реттеу саласы да өзгеріске ұшырады — адамдар жаппай жиналатын нысандарға қатысты сараптама жүргізу құқығы енді тек мемлекеттік органның құзырында болады.
