Еуроодақта оңшыл популистік партиялар күшейген тұста, центристік саясаткерлер сайлаушылардың белгілі бір бөлігінің қолдауын жоғалтпау үшін қатаң ұстаным көрсетіп, миграцияға қарсы нақты іс-әрекет жүргізіп жатқандай көрінуге тырысады. Ал шекаралық тексерулер – қоғамға бағытталған дәл сондай айқын қадам.
Экономист Ернар Серік АҚШ-қа Қазақстаннан жасалған нақты экспорт жөнінде мәлімет жариялады: «Үш ай қатарынан Сауда министрлігінің артынан бізде АҚШ енгізген жоғары кедендік баж салығы Қазақстан экспортының тек 4–5 пайызына ғана қатысты (шамамен 100 млн доллар) деп қайталап келеміз.
Батыс бұл санкцияларды тек Ресейге емес, онымен әріптес мемлекеттерге де екінші реттік санкциялар арқылы кеңейтіп жатыр. Демек, бұл проблема тек Еуропа мен Ресей арасындағы текетірес деңгейінде қалмай, жаһандық сипатқа ие болды.
Қазіргі жұмыс істеп жатқан бизнес те, жаңа келетін инвесторлар да ауыл шаруашылығы саласында қандай өзгерістер болатынын білмейді. Тыйымдар, шектеулер, субсидияларға қатысты түсініксіздік, несиелеу жүйесіндегі тұрақсыздық — мұның бәрі салаға сенім бермейді.
Мүфтият өкілдерінің айтуынша, мұндай шектеулер бірқатар мұсылман мемлекеттерінде де қолданыста. Құран мен хадистерге сүйенген діни сарапшылар, исламда жүзді ашық ұстауға рұқсат етілетінін және оны толық жабу міндетті діни талап емес екенін еске салды. Сонымен бірге, толық жабыну дәстүрі қазақ халқының тарихи мәдениетіне тән емес.