Материалы
Бешпармақ. Инженер толғанысы. Ұлы Қытай қорғаны. Моңғол ұғымы
Ең үлкен қазақ руының басшысы «Найманстан» деген атауды ептеп тығып жібермек еді, оның бұл әрекетін басқа Құрылтайшылар наразылықпен тыйып тастады; осы жайттан кейін баршасы арада өкпе-реніш болмауы үшін, Федерацияның атауы Одаққа мүше-рулардың ешқайсысының атауына ұқсамауы керектігін түсінді. Сөйтіп, әйгілі халық аңыз-ертегішілері, ақындары мен жырауларына арнайы шақырту жіберіп, кешке қарай Құрылтайшылар жиналысына алдырды. Одаққа ең лайық атау ойлап тапқанның жүлдесіне күміс тайтұяқ тікті. Бірақ, келгендерге осы істі тез арада, кешкі тамақтан қалдырмай тындыруды өтініп, қолқа салды.
Бешпармақ. Инженер толғанысы. Неліктен бешпармақты ыстықтай жейді?
Тамақты барынша ыстық күйінде сақтауға тырысып, отанасы бешпармақ салынған табаққа еселеп ыстық тұздық құйып отырады. Қазақ әйелінің адам құсап елмен бірге отырып тамақ ішудің орнына, үнемі асүйге жүгіріп, ыстық тұздық таситын әдетін бәріміз білеміз. Қорыта айтқанда, бешпармақ – дәстүрге сай ыстықтай желінетін ас, оны қолмен жеген ерсілеу, өйткені, ол ыстық, қолды күйдіреді әрі майлы! Әрине, бешпармақты әбден суыған кезде қолмен де жеуге болады, бірақ, мен сыйлы қонақтарға суып қалған бешпармақ тартқанын көрген емеспін. Ондайды сіздер де көрмегендеріңізге сенімдімін!
Бешпармақ. Инженер толғанысы. Бешпармақ төңірегіндегі жаңсақ түсінік. Палауға түсіндірме
Онымен қоймай, қазақтар ұлты басқа қонақтарының алдына бешпармақ қойып жатып, міндетті түрде оларға осы мағлұматты төл мәдениетіміздің қызықты дерегі ретінде айтады. Сосын ата-бабаларының ыстық тамақты жалаң қолмен жеген жабайылау әдеті үшін ақталғандай, іле-шала қонақтарына қолмен жеген әлдеқайда дәмдірек екенін түсіндіріп әлек болады!
Бешпармақ. Инженер толғанысы. Халықтың аспаздық өнері – тарих айнасы
Көріп отырғанымыздай, Үлкен Саясат өзінің идеологиясына ыңғайлап, тарихи шежірелердің мәтіндерін, мектеп оқулықтары мен кинофильмдердің мазмұнын түзеп-күзегенімен қоймай, ұлттық тағамдарға да шімірікпестен араласып отырған! Демек, аяусыз өшіріліп, халықтан әдейі жасырылған үлкен тарихи процестердің іздері түркілердің аспаздық дәстүрінен да табылып қалуы мүмкін деп қауіптеніп, қатты қорыққан.
Бешпармақ. Инженер толғанысы. Зор күмәндар бастауы
Көшіп-қонған адаммен бірге оның тұқымы ғана емес, тілі де таралады. «Генетикалық География» жобасы қолға алынғаннан көп бұрын, Жер бетіндегі барша адамдардың туыстығы туралы ой біздің сүйікті ақынымыз әрі ойшыл Олжас Сүлейменовтың лингвистикалық еңбектерінде айтылған болатын. Өзінің «Сөз коды» және «Мың бір сөз» атты зерттеу кітаптарында ол бұны түрлі әлем халықтары тілдеріндегі сөздердің ұқсастығы арқылы нанымды көрсетіп берді.