Ұлы Жібек жолындағы ой-талқы

Федерация құрылғанға дейін сүт, ет, жүн сияқты өнімдерді, сонымен қатар, күнкөріске ең қажет деген тұрмыстық заттарды ғана берген табиғи шаруашылық экономикасы бар мүмкіндігін сарқып, өзінің шегіне жетті. Көршілес хандықтардың бәрі біркелкі өнім шығарғандықтан, көшпелі рулар арасында сауда-саттық болған жоқ, демек, өздеріне жетерлік мөлшерден артық өнім өндірудің де еш қажеттігі жоқ еді. Мәңгі Ел тұрғындарын байыта түсудің бір ғана жолы бар еді, ол – мал шаруашылығы өнімдерін неғұрлым көбірек өндіріп, экспортқа, яғни, ондай өнімдерге жаппай сұраныс бар басқа елдерге шығарып сату. Ал, ондай сұраныс тек егіншілікпен айналысатын алыстағы отырықшы халықтардың сыртқы нарығында ғана болады. 

Алаңсыз жұмысқа кіріссін деп, Құрылтайшылар Жеңіске жап-жаңа 2 ақ шаңқан киіз үй берді – кішірегін тұрғын үй, үлкенін кеңсе қылды, алдын-ала айлық, жақсы киім мен қара түсті шетелдік тұлпар, қымбат ат әбзелін тартты.  Кезінде бір рулы елді басқарған Хан баласының қамсыз-мұңсыз өмірден қоғамның ең төменгі сатысы – құлдық пен жалшылыққа құлдырауы, қаншама рет өз ісімен айналысып, кедейліктен құтылмақ болғаны, несие берушілермен бітпейтін қаржылық қақтығысқа барып, келіссөз жүргізгені – осынау ауыр сынақ Жеңіске тәжірибе жүзінде ең жоғарғы заңгерлік және экономикалық білім берген тамаша өмірлік Университет болған еді!

Құрметті оқырман, кеңестік, қытай және моңғол тарихшыларының Жеңіс «билікті қарулы күшпен басып алды, төңірегіндегі халықтардың барлығын қатігездікпен бағындырды» деген ресми мәліметі бірінен бірі айнығысыз «қызыл қырғын» мен «тап күресін» жүргізген коммунистік көсемдер Ленин, Мао Цзэдун және Чойбалсанның ондаған миллион өз елінің, шетелдің азаматтарын өлтіріп, қантөгіспен билікке келу әдістеріне қатты ұқсайтынына келісетін шығарсыздар? Осы елдердің тарихшылары Жеңістің билікке келуі туралы ертегіні бір-бірінен көшіріп, оны өздерінің Коммунистік партияларының «Кедейлер билікті күшпен алады!» деген сүйікті ұранына сайдырып, тарих аясын тарылтқан. Осы соқа басын сүйреткен қаңғыбастың билікті күшпен тартып алуы таңғажайып болып көрінбей ме сіздерге?

Отандастар, заманауи географиялық карталардың бәрінде біздің қазақ пен қырғызға ортақ тауларымыз қытайдың «Тянь-Шань» деген сөзімен аталатындығы сіздерді таңқалдырмай ма? Бұндай келеңсіздік Ресей Бас штабының Сыртқы барлау қызметінің офицері Петр Семеновтің қитұрқы іс-әрекетінің салдарынан болды деп ойлаймын. Ол өз мамандығын меңгеру кезінде-ақ неміс географы Александр фон Гумбольдтің «Орталық Азия» атты 3 томдық басылымын орыс тіліне аударып, келешекте Британ және Орыс империяларының геосаяси бақталастығы аумағына айналатын осы маңызды аймақ, яки, Орталық Азия туралы көп білетін сарапшы маман саналған. 

Шетелдіктер Қазақстанның әдемі туында не бейнеленгенін сұрағанда, отандастарымыз оларға әр түрлі жауап береді: біреулері «Күн мен Бүркіт» десе, көзі өткірлеу екіншілері «Күн, Бүркіт және қазақ Оюы» дейді. Шынтуайтында, Күн де, Бүркіт те, Ою да көк туымызда ҚАЗАҚТЫҢ МӘҢГІ КӨК АСПАНЫ бейнеленгенін анық байқатып тұрғаны қазақстандықтардың басым көпшілігінің қаперіне де кірмей ме деп қорқам! Ендеше көшпенділердің КӨКТІ ерекше құрметтеуінің себебін анықтап көрейікші.