Александра АЛЁХОВА

Материалы

Қазақстанда психикалық ауытқуы бар адамдардың саны өсуде

2024 жылдың қорытындысы бойынша елімізде өмір сүрудің орташа ұзақтығы алғаш рет 75,4 жасқа жетіп, өлім-жітім 3 пайызға төмендегенін Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова Мемлекет басшысына баяндады . Алайда бұған қарамастан, психоактивті заттарды пайдалану салдарынан психикалық және мінез-құлықтық ауытқулары бар азаматтар санының көбеюі туралы мәселе ақпараттық кеңістікте кеңінен айтылмай отыр. Бұл түйткілді Мәжіліс депутаты Наталья Дементьева жақында Үкімет деңгейінде көтерді. Белгілі болғандай, министрлер кабинеті де жағдайдың ушығуына алаңдаулы.

Әлеуметтік нысансыз құрылыс: шешімін таппаған мәселе

Қазақстанда тұрғын үй кешендері қасынан әлеуметтік инфрақұрылымды қатар салу мәселесі бірнеше жылдан бері қызу талқыланып келеді. Саяси ерік-жігерге, депутаттық бастамалар мен қоғам тарапынан көп жылдан бергі үндеулерге қарамастан, құрылыс саласы мектеп, балабақша мен емханаларды ірі тұрғын аудандар шеңберінде салу жауапкершілігін өз мойнына алуға қатысты кез келген бастамаға елеулі қарсылық танытқан. Тіпті 2025 жылы жаңа Құрылыс кодексін әзірлеу мен талқылау барысында да заң шығарушылар «мектеп болмаса – құрылысқа рұқсат берілмейді» деген нақты норманы заңнамада бекіте алмады.

Ауыз су мәселесі: 20 жыл, 15 триллион теңге және орындалмаған мақсаттар

Су ресурстары және ирригация министрлігі өзінің ресми Telegram-арнасында елдің солтүстігіндегі 200-ден астам ауыл алдағы жылдары таза ауыз суға қол жеткізетінін хабарлады. Осыған байланысты екі ауданда ұзындығы 200 шақырымнан асатын су құбырының құрылысы аяқталуға жақын. Бұл құбырлар шамамен 20 елді мекенді орталықтандырылған су жүйесіне қосады. Сонымен қатар, тағы екі жоба жоспарланған мерзімінен 1,5 жыл бұрын аяқталғаны атап өтілді. Жалпы, барлық жұмыстар толықтай аяқталғаннан кейін облыстың 40 мыңнан астам тұрғыны сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілетін болады.

Ауыл шаруашылығын қаржыландыру: мемлекет кімдерді қолдайды?

Соңғы уақытта ауыл шаруашылығы еліміздегі басты жаңалықтардың өзегіне айналды. Бұған бірнеше маңызды себеп бар. Біріншіден, Ауыл шаруашылығы министрлігі күзгі егін орағының нәтижелері мен қысқа дайындық жұмыстары бойынша есеп беріп жатыр. Екіншіден, бұрын ашық айтылмаған бір мәселе белгілі болды: мемлекет фермерлерге өткен жылдардағы субсидиялар бойынша 341 млрд теңге қарыз. Үшіншіден, Мәжіліс депутаттары Премьер-Министр Олжас Бектеновке субсидиялаудың нормалары мен бағыттарын анықтау құқығын фермерлердің өздеріне беруді ұсынды.

Оқушыларға мектепте жүзуді үйрену қаншалықты қажет?

Олимпиада чемпионы, Qazaq Aquatics федерациясының бас хатшысы Дмитрий Баландин Үкімет отырысында жүзуді мектеп бағдарламасына енгізуді ұсынды және 2026 жылы Алматы мен Астанада пилоттық жоба басталатынын хабарлады. Бұл – денсаулыққа зор пайдасы бар тамаша бастама. Алайда, қазақстандық жағдайды ескерсек, оның жүзеге асу ықтималдығы өте төмен. Ұлттық статистика бюросының дерегіне сәйкес, 2025 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша елде 3,9 миллионнан астам оқушы бар.

Еще от автора

Мега жобаларды жүзеге асыру: мемлекет кімдерді қаржыландырады?

Жуырда Жоғарғы аудиторлық палата (ЖАП) «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорына жүргізілген аудитті аяқтады. Аудит нәтижесі көңіл көншітпейді. Сонымен қатар, сенаторлар Қазақстанның Даму банкі (Бәйтерек холдингінің еншілес ұйымы) Олжас Бектеновтен жүзеге асыруды жоспарлап отырған ірі жобалардың әлеуметтік-экономикалық тиімділігіне талдау жүргізуді сұрады.

Залалды құрылым: ӘКК неге әлі де жұмысын жалғастырып отыр?

Мемлекеттік қаржыландыру көлемінің ұлғаюына қарамастан, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК) әлі де шығынды құрылымдар болып отыр. Соған қарамастан, ӘКК өз жұмысын жалғастырып, қазіргі уақытта да белсенді қызмет етіп келеді.

Бизнеске қатысты жаңа айыппұлдар

Электр энергиясын тұтыну көлемінің артуы мен энергия тапшылығы жағдайында коммерциялық тұтынушылар үшін әкімшілік жауапкершілікті енгізу ұсынылды. Аталған ұсынысқа қатысты реттеуші әсерге талдау нәтижелері негізінде қоғамдық талқылау «Ашық НҚА» порталында 5 желтоқсанға дейін жүргізіледе. Мұндай бастама – елдегі энергия тұтынудың артуына байланысты қалыптасқан энергия тапшылығы жағдайында қисынды көрінеді.

Қазақстан экономикасының өткені мен бүгіні

Экономист Айдархан Кусаинов өткен аптада кеңінен таралған сұхбаттарынан кейін 2016 жылдың мамырында жарық көрген «Қазақстан экономикасы. Аңыздар мен шындық» атты кітабының тұсаукесерін еске алды. Экономист өз Telegram-арнасында жазғандай, сол кезде айтылған қазақстандық экономиканың мифтары мен шынайылығы арада тоғыз жыл өтсе де, 2025 жылдағы жағдаймен салыстырғанда түбегейлі өзгермеген. Автор мұнымен не айтқысы келді? Зерделеп көрейік.