Александра АЛЁХОВА

Жоғары аудиторлық палата (ЖАП) 2024 жылғы республикалық бюджеттің орындалуы туралы Үкімет есебіне жасаған қорытындысында елдің жалпы экономикалық көрсеткіштерімен қатар, халық үшінжүзеге асырылып жатқан үш ұлттық жобаның орындалу барысына арнайы тоқталды. Олар – «Жайлы мектеп», «Ауылдық денсаулық сақтаудыжаңғырту» және «Қолжетімді интернет» жобалары. Соңғысы 2027 жылға дейін жоспарланғандықтан, әзірге алғашқы екі жобаға жеке назар аударамыз. 2025 жылы 14 мамырда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев«Самұрық-Қазына» АҚ басқарма төрағасы Нұрлан Жақыповты қабылдағанболатын. Сол кездесуде Президентке «Жайлы мектеп» ұлттық жобасыныңорындалуы жөнінде қысқаша ақпарат берілді: «Қазіргі уақытта 106 мектептіңқұрылысы аяқталды, жыл соңына дейін тағы 102 мектеп салынбақ». Бәрі жоспарға сай жүріп жатқандай көрінеді.

«Республикалық маңызы бар 10 мың шақырымнан астам жол жөнделіп, қайта құрылып қолданысқа енгізілді. 2020–2022 жылдары жеке инвесторлардың есебінен 196 жаңа жол бойындағы сервис нысаны салынды және шамамен200 нысан стандартқа сай етіп жаңартылды. Сонымен қатар автожолдарды жөндеу мен реконструкциялау аясында 59 санитарлық-гигиеналық торапорнатылды. Нәтижесінде ұлттық стандарт талаптарына сай нысандардың үлесі 52%-дан 74%-ға дейін артты», – делінген құжатта. 2030 жылға дейінгі көлік-логистикалық әлеуетті дамыту тұжырымдамасы туралы есепте 2023–2024 жылдары 75 заманауи нысан және 71 санитарлықторап іске қосылып, тағы 100-ден астам нысан нормативтік жағдайға келтірілгені айтылды.

Енді бес жыл бұрынғы кезеңге шолу жасайық. 2020 жылы COVID-19 пандемиясының белең алған кезеңде, 2 сәуірде өткен Үкімет отырысында сол кездегі Премьер-Министрдің бірінші орынбасары – Қаржы министрі Әлихан Смайылов «Жұмыспен қамтудың жол картасын» жүзеге асыруға инфрақұрылымдық жобалар арқылы 1 трлн теңге бөлінетінін және бұл 250 мың жұмыс орнын ашуға мүмкіндік беретінін мәлімдеген болатын. Аталған кезеңде Ұлттық статистика бюросы (ҰСБ) жариялаған ресми дерекке сәйкес, елдегі жұмыссыздық деңгейі 4,9%-ды құрады. Жұмыс істейтіндердің саны – 6,7 млн адам, ал өзін-өзі жұмыспен қамтығандар – 2 млн азамат болған.

Сенаторлардың мәліметінше, соңғы бес жыл ішінде шекара арқылы тыйым салынған тауарларды заңсыз алып өтуге қатысты жүздеген жағдай тіркелген. Мәселен, кейбір кәсіпкерлер көрші елдерден, соның ішінде Өзбекстаннан, арзан қызанақ, бұрыш, қауын және басқа да өнімдерді Қазақстан аумағына кіргізіп, оларды «отандық өнім» ретінде рәсімдеп, кейіннен экспортқа шығарған. «Қазақстандық өнім» ретінде жасанды жолмен қалыптасқан мұндай деректер елдің іскерлік беделіне нұқсан келтіріп қана қоймай, сонымен қатар Ресей тарапынан фитосанитарлық шектеу шараларының қолданылуына әкеп соқтырады, – делінген депутаттық сауалда.

Батыс Қазақстан облысындағы Сатымола кен орнында калий тұздарын өндіретін өндірістік кешеннің құрылысы 1,1 трлн теңге көлеміндегі инвестициямен жүзеге асады. Жобаның іске қосылуы бірнеше кезеңге бөлінген: алғашқы өндіріс 2027 жылы, кейінгі кезеңдер 2030 және 2035 жылдары іске қосылады. Облыс әкімдігінің хабарлауынша, алдын ала техникалық-экономикалық негіздеме әзірленіп, бекітілген. Сонымен қатар, инвесторлар өз қаражаты есебінен сумен жабдықтау, газбен қамту, газ құбыры мен электр желілерін тартуды да өз мойнына алған.