Матвей СОБОЛЕВ

Материалы

Өзбекстан тарихи саясатта көш бастап тұр: Қазақстан мен Ресей қайда қателесті?

Тарихи саясатты тарихи ғылыммен шатастыруға болмайды. Тарих ғылымы — «оқиға қалай өтті?» деген сұраққа жауап іздеп, белгілі бір елдің нақты аймағындағы күнделікті өмір құрылымдарының дәл қазіргі күйінде қалыптасуына қандай тарихи себептер әсер еткенін зерттейді. Ал тарихи саясат — бұл мемлекеттік идеология мен басқарудың құралы. Ол арқылы билікке қолайлы оқиғалар интерпретациясы мен түсіндірмелері қоғам санасына сіңіріледі. Бұл тұрғыда Өзбекстан айтарлықтай нәтижеге қол жеткізгені байқалады.

Көзі ашық, бірақ үнсіз қоғам

Қазақстан халқының негізгі әлеуметтік бөлігі ерекше күй кешіп отыр. Кейде орын алып жатқан оқиғалар шектен шығып жатса да, қоғамның басым бөлігі оларды тек бақылаумен шектелуде. Ал түрлі саяси белсенді топтар өз көзқарасын ашық білдіріп, әрқилы бағыттағы реакция танытып жатқанда, қазақстандықтардың көп бөлігі бұл өзгерістерге тосын салқынқандылықпен қарайды. Мұндай ахуал бір жыл бұрын тосын құбылыс ретінде қабылданар еді. Жуырда ғана халық Қаңтар оқиғасы, «Жаңа Қазақстан» бастамасы, Ресей мен Украина арасындағы соғыс, Бишімбаев ісі, Шерзат Полаттың өлімі және АЭС бойынша өткен референдум сияқты оқиғаларға айтарлықтай белсенділікпен үн қатып келді. Алайда соңғы уақытта бұл белсенділік күрт төмендеді.

Теңге мен доллар тартысы: валюта нарығындағы криминалды факторлар

Теңге АҚШ долларына шаққандағы бағамының алтыншы жүздік шегінен асқаннан кейін, жаңа «жүздікте» қанша уақыт тұрақтайтыны біраз уақыт белгісіз болды. Шілде айында бұл белгісіздік нақты шешімін тапты. Маусымдық және макроэкономикалық факторлармен қатар, тағы бір себеп – криминалды-психологиялық жағдай. Ірі көлемдегі паралар көбінесе доллармен берілетіндіктен, бұл да валютаға деген қысымды арттырады. Теңге 2015 жылғы қатарлы девальвациялардан кейін беделді валюталар қатарынан шығып қалды. Әлемдік жетекші фиаттық валюталардың барлығында девальвация болғанымен, Қазақстанда қаржылық және саяси билік «қызыл сызықтан» асып кетті.

Қазақстан ғарыш державасы екенін ұмытпаған

Әсіресе, Байқоңыр ғарыш айлағы мен кеңестік кезеңнен мұра болып қалғантехникалық және ғылыми-зерттеу инфрақұрылымының сақталуы еліміздің ғарыш кеңістігіне қайта оралуын едәуір жеңілдетті.

«Аумақтық қорғаныс туралы» заң – Қазақстанның әскери құрылымындағы жаңа кезең

Қазақстан Республикасының мемлекеттік жүйесі үшін үлкен сын-тегеурін. Себебі бұл мәселеде кеңестік кезеңдегі тәжірибеге сүйену мүмкін емес. Кеңес Одағында аумақтық қорғаныс жүйесі мүлде болмаған.

Еще от автора

Жасанды интеллект қыруар электр энергиясын қажет етеді

АҚШ электрлендіру қарқыны жағынан Қытайдан айтарлықтай артта қалып отыр. Өткен жылы Қытай Халық Республикасы 429 ГВт электр энергиясын өндіру қуатын іске қосты, ал Америка Құрама Штаттарында бұл көрсеткіш небәрі 51 ГВт болды. Шын мәнінде, АҚШ-тың нәтижелері де әсерлі, алайда Қытайдың ауқымды көрсеткіштері аясында олар айтарлықтай байқалмайды. Жасанды интеллект (ЖИ) технологиялары электр энергиясын тұтынуды күрт арттыруды талап етеді.

Ресей активтері төңірегіндегі тартыс: Еуроодақ бірлігіне сызат түскен бе? 

Бельгияда бұғатталған ресейлік активтер есебінен Украинаға өтемақы ретінде 140 миллиард еуро көлемінде несие беру туралы Еурокомиссияның бастамасы Брюссельдегі еуроодақ құрылымдары мен Бельгия үкіметінің арасында алауыздыққа себеп болды. Бельгия Премьер-министрі Барт де Вевер бұл қадамға қатысты нақты кепілдіктерді талап етуде. Оның айтуынша, мұндай шешім қабылданар болса, барлық мүше мемлекеттер өз ұлттық парламенттерінде арнайы заң қабылдауы тиіс.

Көлік индустриясы: жаһандық бәсекенің жаңа кезеңі

Қазақстанда автомобиль өнеркәсібі бар! Мұны ресми статистика дәлелдейді. Елде утиль алым жүйесі жұмыс істейді, ол шетелдік автоконцерндерді өз брендтерінің өндірісін Қазақстан аумағында тереңірек игеруге итермелейді. Республика жаһандық нарықтың бір бөлігі болып отырғандықтан, әлемдік автосаладағы өзгерістер еліміздің көлік паркіне де тікелей ықпал етіп жатыр.  Алдағы уақытта нарықта автомобиль брендтері арасындағы тепе-теңдік айтарлықтай жаңаруы мүмкін.

АТЭС саммиті қарсаңындағы халықаралық ойын: Қытай мен АҚШ арасындағы текетірес

 Будапештте Дональд Трамп пен Владимир Путин арасындағы жоспарланған кездесудің тоқтатылуын АҚШ президенті мен Қытай төрағасы Си Цзиньпиннің Оңтүстік Кореяда 31 қазан – 1 қараша күндері өтетін АТЭС саммитінде жүздесу ықтималдығынан бөлек қарастыру қиын. Ақ үй басшысы бұл алаңда Пекинге геосаяси артықшылықтарын көрсетпек болған еді. Алайда қазіргі жағдай Вашингтонның ондай тетіктерден қағылғанын көрсетті. Бұл ахуал, өз кезегінде, Қазақстанның Қытайдың экономикалық және саяси ықпал аймағына одан әрі тереңдей ену үрдісін айқын байқатады.