Александра АЛЁХОВА

Материалы

БРИКС: жаңа экономикалық күш және жаһандық тепе-теңдіктің өзегі

Экономикалық және саяси салмағы артып келе жатқан дамушы елдер альянсы – БРИКС – 2026 жылы өз дамуындағы маңызды кезеңдерді атап өтпек. Атап айтқанда, Екатеринбург қаласында өткен алғашқы саммитке 17 жыл, ал бірлестіктің негізін қалаған алғашқы министрлік кездесулерге 20 жыл толады. БРИКС-тің құрылтайшылары – Бразилия, Ресей, Үндістан және Қытай – бастапқыда ұйым құруды мақсат тұтпаған. Мұндай идеяны британдық экономист, Goldman Sachs инвестициялық банкінің өкілі Джим О’Нил 2001 жылы ұсынды.

Азық-түлік бағасы мен инфляция: ресми мәліметтерге қоғам сенімі қаншалықты жоғары?

2025 жылдың екінші жартысында Қазақстанда инфляцияға деген көзқарас күшейе түсті. Салдарынан базалық мөлшерлеме 18 пайызға дейін көтерілді. Соған қарамастан, халық баға өзгерісін өз күнделікті тәжірибесіне сүйеніп бағалайды. Ал ресми деректер мен экономикалық құрылымдардың мәлімдемелері әртүрлі. Баға өсімі қарқынының баяулауы туралы деректер инфляциялық күтулердің тұрақты өсуімен қатар тіркелуде.Сауалнамаға қатысқандардың 87 пайызынан астамы соңғы бір жылда бағаның өскенін айтты.

«Оскар» комитетінің шешімі сынға ілікті: кино қауымдастығы әділ іріктеу жүргізуді сұрайды

Қазақстан кинематографистер лигасы ресми түрде Америкалық киноакадемияның «Оскар» сыйлығына үміткерлерді іріктейтін қазақстандық комитетке, Кинематографистер одағына және Мәдениет және ақпарат министрлігіне 2026 жылы басты киножүлдеге ұсынылған режиссер Әділхан Ержановтың «Кадет» атты психологиялық қорқынышты фильміне қатысты шешімді қайта қарауын сұрап өтініш жолдады. Ұйым бұл өтінішін бірнеше себеппен түсіндірді: ең алдымен, шешімнің жабық жағдайда қабылдануы және оның ел беделіне төндіретін қауіп-қатері, сондай-ақ көрермен ықыласына ие болып, жоғары кассалық табыс жинаған әлдеқайда сәтті картиналардың болуы аталды.

Қазақстандықтардың несие төлем қабілеті төмендеп барады

«Проблемалық несиелердің өсуі көбіне халықтың несие портфеліне байланысты. Қазіргі таңда барлық мерзімі өткен қарыздардың 69%-ы жеке тұлғалардың үлесіне тиесілі, ал ең үлкен тәуекел тұтынушылық несиелеуде шоғырланған. Бұл сегментте қайтарылмайтын қарыздың деңгейі 4%-ға жетеді, ал корпоративтік клиенттер арасында бұл көрсеткіш айтарлықтай төмен — шамамен 2,4%. Алдағы уақытта елдегі несие жағдайы одан әрі күрделене түсуі мүмкін. Жаңа салық пен банктерге қойылатын ең төменгі резервтік талаптардың өсуі олардың табысын қысқартып, пайыздық мөлшерлемелерді көтеруге итермелеуі ықтимал.

Балалар қылмысы неге азаймай тұр?

Жуырда бір топ Мәжіліс депутаты Премьер-Министр Олжас Бектеновке балалар арасындағы құқықбұзушылық пен олардың қорғансыздығы мәселелерінің алдын алу бойынша шұғыл шаралар қабылдауды сұрап, ресми өтініш жолдады. Бір қарағанда бұл екі түрлі әлеуметтік мәселе болып көрінгенімен, бір-бірімен тығыз байланысты. Депутаттар талап етіп отырған бірқатар шешімдер бұған дейін қабылданғанымен, іс жүзінде іске аспай отыр. Осы жағдайдың себептерін біз зерделеп көрдік. Балалар мен жасөспірімдер арасындағы қылмыс пен ауыр құқықбұзушылық толастамай отыр. Жаңа оқу жылы басталғалы бері Жамбыл облысының өзінде үш бірдей қайғылы оқиға тіркеліп, нәтижесінде үш жасөспірім қаза тапты.

Еще от автора

Мега жобаларды жүзеге асыру: мемлекет кімдерді қаржыландырады?

Жуырда Жоғарғы аудиторлық палата (ЖАП) «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорына жүргізілген аудитті аяқтады. Аудит нәтижесі көңіл көншітпейді. Сонымен қатар, сенаторлар Қазақстанның Даму банкі (Бәйтерек холдингінің еншілес ұйымы) Олжас Бектеновтен жүзеге асыруды жоспарлап отырған ірі жобалардың әлеуметтік-экономикалық тиімділігіне талдау жүргізуді сұрады.

Залалды құрылым: ӘКК неге әлі де жұмысын жалғастырып отыр?

Мемлекеттік қаржыландыру көлемінің ұлғаюына қарамастан, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК) әлі де шығынды құрылымдар болып отыр. Соған қарамастан, ӘКК өз жұмысын жалғастырып, қазіргі уақытта да белсенді қызмет етіп келеді.

Бизнеске қатысты жаңа айыппұлдар

Электр энергиясын тұтыну көлемінің артуы мен энергия тапшылығы жағдайында коммерциялық тұтынушылар үшін әкімшілік жауапкершілікті енгізу ұсынылды. Аталған ұсынысқа қатысты реттеуші әсерге талдау нәтижелері негізінде қоғамдық талқылау «Ашық НҚА» порталында 5 желтоқсанға дейін жүргізіледе. Мұндай бастама – елдегі энергия тұтынудың артуына байланысты қалыптасқан энергия тапшылығы жағдайында қисынды көрінеді.

Қазақстан экономикасының өткені мен бүгіні

Экономист Айдархан Кусаинов өткен аптада кеңінен таралған сұхбаттарынан кейін 2016 жылдың мамырында жарық көрген «Қазақстан экономикасы. Аңыздар мен шындық» атты кітабының тұсаукесерін еске алды. Экономист өз Telegram-арнасында жазғандай, сол кезде айтылған қазақстандық экономиканың мифтары мен шынайылығы арада тоғыз жыл өтсе де, 2025 жылдағы жағдаймен салыстырғанда түбегейлі өзгермеген. Автор мұнымен не айтқысы келді? Зерделеп көрейік.